Conferencia "A proclamación da Segunda República"

O día 9 de marzo o alumnado de segundo de Bacharelato asistiu á conferencia “A proclamación da Segunda República” que foi impartida polo historiador e catedrático Xosé Alfeirán. A charla centrouse no proceso de perda de apoios da monarquía de Afonso XIII e na consolidación do proxecto alternativo republicano. Fíxose especial mención ao acontecido en abril de 1931 na cidade da Coruña. A salón de actos do centro foi contextualizado coa bandeira oficial da Segunda república, unha placa orixinal dunha escola republicana así como tres con serigrafías de Correa Corredoira sobre o republicanismo coruñés.

Exposición "A guerra civil"

Durante a primeira quincena de marzo no recibidor do IES poderase contemplar a exposición “A Guerra Civil” a cor organizada polo Departamento de Xeografía e Historia. Tras a exposición “A proclamación da II República na Coruña” o alumnado gozará unha selección de 140 fotografía da Guerra Civil na que se poden apreciar temas tan diferentes como acción bélicas, armamento, persoeiros salientables, accións de vida cotiá (a destacar os xogos da infancia con temática militar), a reacción da cidadanía ante os ataques aéreos ou mesmo a presenza da tropas non españolas. Ademais a exposición compleméntase cunha selección de reproducións de carteis de distintas organizacións políticas e sociais realizados durante o conflito. Tamén a biblioteca amosa os seus fondos de banda deseña sobre este tema ademais de preparar unha guía de lectura. Igualmente cómpre salientar que esta semana o historiador Xosé Alfeirán impartirá a conferencia “A proclamación da II República” para o alumnado de 2º de Bacharelato.

Galicia megalítica

O alumnado de 1ºESO fixo un mapa colaborativo sobre monumentos megalíticos e petroglifos en Galicia. A actividade estivo coordinada pola profesora de Xeografía e Historia Gemma Andújar Santos. Mapa colaborativo Galicia Megalítica

Exposición sobre a II República

Durante a segunda quincena do mes de febreiro poderase ver a exposición “A proclamación da II República na Coruña” no recibidor do Instituto. Organizada polo Departamento de Xeografía e Historia, consta dunha selección de 25 fotografías de 1931, cada unha delas cun texto explicativo, onde pódese observar, por exemplo, a conmemoración do aniversario da I República no Casino republicano coruñés, diversos momentos do encarceramento e xuízo do Comité revolucionario polos sucesos de Xaca de 1930, no que tivo un papel salientable o coruñés Santiago Casares Quiroga quen sería recibido na cidade herculina coma un heroe tras a súa posta en liberdade. Tamén hai varias fotografías das votacións do 12 de abril de 1931, así como titulares da prensa sobre ese día e os seguintes, a masiva presenza da cidadanía o 14 de abril nas rúas coruñesas e a toma de posesión do concello e alcaldía pola nova corporación republicana, ademais dos izados das bandeiras republicana e galega no balcón do Pazo de María Pita na mesma xornada na que foi proclamada a II República. A exposición será complementada coa conferencia do catedrático e historiador Xosé Alfeirán “A proclamación da II República”

Celebración do VIII Centenario do nacemento do rei Afonso X O Sabio

O noso instituto está a conmemorar a celebración do nacemento do rei Afonso X O Sabio (nada menos que o seu oitavo centenario) e para facelo realizáronse unha serie de actividades. Por unha banda, durante o terceiro trimestre do curso 2020-21, o departamento de Xeografía e Historia desenvolveu un proxecto específico sobre a do rei, levado a cabo pola profesora Isabel González, dentro do proxecto Afonso Reporteiros e que recibiu o terceiro premio na "XIII Edición dos Premios Educacompostela de recursos didácticos en prol da innovación, da calidade educativa e da renovación pedagóxica". En decembro do 2021, realizouse unha exposición organizada polo departamento de Xeografía e Historia e Vicedirección que reunía algúns aspectos da vida e obra do rei sabio. Ademais, desde o departamento de música promoveuse a interpretación e gravación dalgunhas cantigas de Afonso X O Sabio, como a Cantiga 302: e a Cantiga 119: nestas gravacións participaron alumnado do coro escolar, de artes escénicas e danza de 4ºESO e de Historia da Música e da Danza de 2ºBACH. O resumo do proxecto vese reflectido neste artigo do periódico de La Opinión de A Coruña

Novo premio para Afonso Reporteiros

A profesora de Xeografía e Historia do IES Afonso X O Sabio, Isabel González, fíxose cun galardón nos Premios Educacompostela pola súa innovación educativa no seguinte proxecto: Afonso-reporteiros: A historia medieval tamén é divertida. Esta é unha das iniciativas coas que o noso centro conmemorou os 800 anos do nacemento de Afonso X O Sabio. Para rememorar este fito, elaboraron un vídeo-reportaxe no que se explica tanto o contexto no que viviu o monarca, como a súa biografía e a importancia da súa obra. Así mesmo, levaron a cabo un roteiro polos lugares máis significativos ligados ao rei na nosa contorna. Parabéns por esta marabillosa iniciativa!

Exposición O traballo infantil a principios do século XIX

 Na primeira quincena de marzo o Departamento de Xeografía e Historia organiza no recibidor do IES a exposicón “O traballo infantil a principios do século XIX".

Trátase dunha selección de 50 fotografía de Lewis  Hine, fotógrafo do Comité Nacional de Traballo Infantil dos Estados Unidos de América. Este artista capturou fotografías dalgúns dos nenos que formaron parte da forza laboral dos Estados Unidos entre 1908 e 1924.  Hine viaxou por todo E.U.A, documentando aos nenos que traballaban en fábricas, campos e no fogar. O departamento de Xeografía e Historia busca con esta exposición promover os “dereitos, a conciencia, a dignidade, o benestar e a educación dos nenos e mozos na súa relación co traballo”. As fotos,  compiladas pola Biblioteca do Congreso dos EUA, son o resultado do traballo de  Hine e o  NCLC.

Premio á innovación educativa

 O noso Instituto está de noraboa, vimos de gañar o 2º premio á innovación educativa INNOVAGAL, un novo premio para o programa de convivencia que desenvolvemos no noso centro desde hai case vinte anos. Ademais somos o único centro galego con dous premios no noso centro educativo, xa que unha docente do noso claustro levou o premio en categoría individual.

O programa de convivencia premiado está composto por diversos tipos de actuacións que buscan diminuir a gravidade dos conflitos e mellorar a convivencia da nosa comunidade educativa. Para tal fin contamos cun programa de alumnado mediador e outro de alumnado axudante, para o cal os e as estudantes voluntarias reciben un curso de formación anual sobre cuestións relacionadas coa resolución de conflitos, a mediación entre iguais ou a empatía. Por outra banda, o centro conta con aula de reflexión e aula de convivencia, co apoio de profesorado voluntario que ademais segue cursos de formación anuais que se levan desenvolvendo no centro desde hai máis de 10 anos, grazas aos cais tivemos no noso instituto a docentes de primeiro nivel como Nélida Zaitegi, Juan Vaello, Mar Romera ou Ricardo Fandiño, pero tamén realizamos cursos de formación noutras temáticas transversais como é a igualdade. Nesta liña cabe dicir que agora o proxecto de convivencia está relacionado con diversos proxectos Erasmus+ cos cales intentamos levar a nosa experiencia en convivencia ao ámbito internacional, de forma que compartimos con outros centros estranxeiros as nosas experiencias en resolución pacífica de conflitos á vez que aprendemos doutras realidades educativas, que presentan ás súas propias propostas de mellora de convivencia, nesta liña desenvolvimos os proxectos Crush (2015-17), Horizon to the future (2015-18), Stage (2019-22) e Musicvibe (2020-22). Por último, cabe sinalar que o centro tamén conta cun interesante programa de transición entre a primaria e a secundaria, coa que nos últimos anos facíamos obradoiros de música entre o alumnado de 6ºprimaria dos centros adscritos (tanto no noso instituto como nos seus propios colexios) e acabábamos facendo un concerto conxunto grazas á colaboración entre o profesorado de música dos CEIP Graxal, Wenceslao Fernández Flórez e Portofaro e o do IES Afonso X O Sabio, no que destaca a implicación do coro do instituto.

Paralelamente o noso instituto está orgullosísimo porque unha profesora do noso claustro, Isabel González Piñeiro, de xeografía e historia, ven de gañar o premio á mellor docente no ámbito de humanidades. Desde aquí queremos agradecer o marabilloso traballo de Isabel, non só por motivar ao alumnado sen límite, senón por ser tan boa compañeira e titora, por compartir con nós toda a súa experiencia e bo traballo e, finalmente, por recordarnos que a temos a mellor profesión que existe e que, día a día, encontrámonos con docentes como ela, que a través de distintos proxectos conseguen ilusionar a todo o alumnado para desenvolverse e aprender (a través da historia) e a ser mellores persoas.

Artigo en La Opinión de A Coruña

Artigo en El noticiero de Arteixo

Exposición: "50 anos do gran paso"

O Departamento de Xeografía e Historia organiza, durante o mes de novembro, a exposición “50 anos do gran paso” para conmemorar a chegada da humanidade á Lúa.
A Exposición iníciase cun gran “photocall” seguida dunha mostra de maquetas alusivas ao evento realizadas polo alumnado de 1º da ESO na materia de Lingua e Literatura Galega. Posteriormente pódense contemplar dez grandes paneis nos que se recolle información, tal como: os proxectos americanos Geminis, Apolo; a nova da chegada á Lúa na prensa mundial; as principais persoas protagonistas; a carreira espacial da URSS; a muller (e o machismo) na carreira espacial ou mesmo os filmes nos que o espazo é protagonista.
As visitas guiadas do alumnado van acompañadas dunha ficha de actividades.
Para máis información, o blog da Biblioteca O bosque animado

Noraboa a todo o profesorado participante e colaborador e, sobre todo... ao noso alumnado.

Visita a Moeche

O alumnado de Xeografía e Historia de 2º da ESO (grupos A e D) visitaron Pontedeume, especialmente o Torreón dos Andrade, a igrexa de Santiago, a ponte sobre o Eume así como o seu deseño urbano medieval. Posteriormente, e para coñecer  un dos lugares da Gran Guerra Irmandiña, o Castelo de Moeche onde a magnífica guía Ana, explicou polo miúdo as orixes e parte do castelo.

Excursión ao castelo de Moeche

O mércores día 20 de xuño realizamos, desde o Departamento de Xeografía e Historia, unha saída ao castelo de Moeche.

Trátase dunha edificación do século XIV que pertenceu á linaxe dos Andrade e que foi protagonista das revoltas irmandiñas. Este feito histórico conmemórase anualmente nun festival na terceira semana do mes de agosto.

De camiño ao castelo, paramos no río Belelle para admirar a súa fermosa fervenza.

A saída rematou cun xantar e baño na praia de Cabanas, en Pontedeume.

Telemedievos de 2º ESO

No terceiro trimestre, na materia de Xeografía e Historia, nos grupos de 2º ESO A, D, E e o Agrupamento B/C, levouse a cabo o proxecto: Telemedievos 2018.

Unha maneira de estudar a historia medieval de forma diferente, na que os rapaces se converten en presentadores e reporteiros dos acontecementos máis salientables desta etapa histórica.

Todo o proceso e o resultado final o podedes atopar no blog da materia cosmos16, aquí tedes o enlace

Visita á exposición “Titanic: the Reconstruction”

O 10 de maio alumnado de 4º ESO e de 1º bacharelato de Humanidades e Ciencias Sociais visitaron
unha exposición itinerante na explanada do Parrote da Coruña, organizada pola Fundación Titanic.

Cunha extensión de 900 m2, a visita comezou cun pequeno documental de 10 minutos
de duración sobre a formación dos icebergs no océano Atlántico e a traxectoria do famoso
barco hora a hora ata que afundiu completamente.

A exposición pretende achegar ao visitante a cómo era a vida a bordo do Titanic a
través de obxectos (que realmente foron rescatados do buque así como tamén de réplicas),
historias (que se ían sucedendo coa axuda da audio-guía) e escenarios reais (as caldeiras,
as bodegas, os lavabos, o posto de comunicacións...).

Pequena reconstrución da sala de caldeiras

Motivados pola audio-guía o alumnos intentaron levantar unha pequena parte da cadea da
áncora do buque

Cartel luminoso publicitario do Titanic

Reconstrución da carga levada polas bodegas

Comparativa entre os lavabos de primeira e segunda clase

Posto de comunicacións desde o que se enviaron as sinais de socorro do barco

Ao final, unha impresionante maqueta con todo luxo de detalles do interior e exterior do
Titanic

Saída a Santiago de Compostela para o alumnado de historia da arte

A pasada semana visitamos Santiago de Compostela co alumnado de 2º de Bacharelato A e B da materia de Historia da Arte.

A experiencia nos servíu para repasar o entorno barroco da catedral parando no Obradoiro, a Praza de Praterías e a de Quintana, así como a impresionante fachada do convento de Santa Clara e a escada helicoidal de Andrade no Museo do Pobo Galego. Sabedes que esta escada é un verdadeiro prodixio matemático?

Aquí tedes un enlace sobre esta escada ao ceo:

http://www.santiagoturismo.com/rutas/escaleira-ao-ceo

Non só nos centramos no Barroco compostelano na nosa visita senón que tivemos a oportunidade de disfrutar dunha interesante visita guiada á Fundación Granell, sita no Pazo de Bendaña no Toural.

Grazas a Edu, o noso guía, aprendemos sobre a vida e obra do artista coruñés Eugenio Granell. Unha vida de película, sen dúbida, de constante fuxida polos seus ideais.

Aquí tedes un enlace para saber máis sobre este gran artista surrealista:

http://www.fundacion-granell.org/obras/index.php?coleccion=cp.102243

Excursion a Santiago de Compostela para o alumnado de Historia da Arte

O pasado xoves día 9 de Marzo o alumnado de 2ºBacharelato de Historia da Arte tivo a sorte de acudir, coa súa profesora Isabel González, a unha visita para estudar en vivo o que previamente tiveran estudado na clase sobre a cidade de Santiago de Compostela.
Adxuntamos unhas fotografías que amosan algúns dos momentos que viviron.

Visita a Betanzos

O pasado día 11 de febreiro alumnos e alumnas de 2ºESO acudiron, xunto cos seus docentes de Xeografía e Historia a unha visita á veciña cidade de Betanzos, na que puideron aprender sobre o casco histórico, as igrexas máis importantes e visitar o parque do Pasatempo, un dos rincóns máis peculiares de principios dó século XX.

Visita á Igrexa de Santa María de Cambre

O pasado venres 4 de Decembro, o alumnado da clase de 2ºBACH B do IES Afonso X O Sabio acudimos á igrexa románica de Sta María de Cambre co motivo de visualizar mellor, se cabe, os coñecementos da arte románica adquiridos nas clases de Historia da Arte. O encargado de mostrarnos a beleza e a espectacularidade desta igrexa foi Ramón Boga,un home que ademais de historiador, participa nunha agrupación política (é o concelleiro de Cultura de Cambre).

Desde o primeiro momento no que Ramón comezou falar desta obra de arte, quedei abraiado, non só pola multitude de coñecementos que tiña, senón pola súa capacidade para relacionar todas as diferentes interpretacións da igrexa.

A visita comezou coa explicación da relación entre o alzado e a planta (xa que nalgúns aspectos do alzado compártese a planta da cruz latina). Continuou coa análise das diferentes molduras decorativas das arquivoltas do arco que representaban múltiples esceas importantes da Biblia. Dende o meu punto de vista, o máis importante foi o paralelismo ao representar os dous libros que compoñen a Biblia, a primeira, na clave da arquivolta exterior, e a segunda, nas ménsulas situadas nos lados baixo o lintel da porta. 

O seguinte foi entrar na igrexa e, como é propio das igrexas románicas, a primeira visión apunta cara o altar. No seu interior atópanse diferentes programas escultóricos decorando os capiteis ou as basas. Pareceume unha visita bastante interesante, tanto desde o punto vista artístico, coma desde o punto de vista da aprendizaxe para o noso exame. Ademais esta visita facilitounos, polo menos a min, a visualización de moito vocabulario. 

Carlos Santiago Pier 2ºBACH B